Izložba Kako se snimao film „Užička republika“
Povodom obeležavanja 80 godina pobede nad fašizmom, kao i 50 godina od snimanja filma, Narodni muzej Užice priređuje izložbu Kako se snimao film „Užička republika“, koja kroz objektiv fotografa i novinara Milana Simića svedoči o nastanku jednog od najznačajnijih ostvarenja jugoslovenske ratne kinematografije. Otvaranje izložbe: petak 9. maj u 13 sati, Narodni muzeji Užice, zgrada 2, I sprat
Film Užička republika, u režiji Živorada Žike Mitrovića, snimljen je 1974. godine u produkciji kuće INEKS film. Predstavljao je jedan od najambicioznijih poduhvata jugoslovenskog filma posvećenih Narodnooslobodilačkoj borbi. Najveću podršku dobio je od države i Jugoslovenske narodne armije, u skladu sa kulturnom i ideološkom klimom tadašnje SFRJ, uoči obeležavanja tri decenije od oslobođenja.
Po odluci Saveznog sekretara za narodnu odbranu, generala Nikole Ljubičića, mladi regruti sa iskustvom i interesovanjima za filmsku umetnost bili su raspoređeni da vojni rok služe kao deo produkcijske ekipe. Među njima su se našli i kasnije poznata imena poput reditelja Gorana Markovića, Dejana Karaklajića, Dragomir Zupanca, Andrije Đukića, ilustratora Dušana Petričića, glumaca Aljoše Vučkovića i Marka Nikolić, kao i novinara Sergeja Miletića.
Jedan od članova te ekipe bio je i Milan Simić, mladi fotograf i novinar, koji je iz garnizona u Petrovcu na Mlavi prekomandovan u Užice, gde je radio u pres-centru filma. Tokom skoro godinu dana snimanja, Simić je dokumentovao stotine trenutaka sa snimanja, ostavivši iza sebe dragocenu vizuelnu hroniku procesa nastanka filma. Njegov foto-aparat zabeležio je ne samo scene sa seta, već i duh kolektivnog angažovanja u kome su se preplitali film i vojska, umetnost i društvena misija.
Film je sniman u realnim uslovima, na autentičnim lokacijama u zapadnoj Srbiji, uz snažnu logističku podršku JNA. Masovne scene snimane su sa hiljadama učesnika, a mladi vojnici su, pored zaduženja u filmu, izvodili pirotehničke efekte, kaskaderske zadatke, ali i radili na uređenju sela: sadili su pola miliona sadnica drveta, kopali kanale, obnavljali škole, puteve i domove kulture. Tako je produkcija filma ostavila vidljiv trag i van filmske trake.
Užička republika nije samo rekonstrukcija jednog istorijskog trenutka – ona je i umetničko i dokumentarno svedočanstvo doba u kome je nastala. Sedamdesete godine bile su obeležene samoupravnim socijalizmom, kulturnim optimizmom i još uvek živim kolektivnim sećanjem na antifašističku borbu. U tom duhu, muzika koju je komponovao Zoran Hristić nije pratila slike, već ih je poetski tumačila. Scenario, koji je delom bio zasnovan na arhivskom materijalu, objedinjen je sa režiranim scenama u celovitu dramsku i estetsku strukturu. Direktor fotografije bio je Predrag Pega Popović, prvi školovani jugoslovenski snimatelj sa čuvene Akademije u Pragu.
Ova izložba prvi put omogućava javnosti da vidi autentične fotografije, štampani materijal i lična sećanja na nastanak filma Užička republika – jednog od ključnih filmskih svedočanstava jugoslovenskog kulturnog pamćenja.
Povodom obeležavanja 80 godina pobede nad fašizmom, kao i 50 godina od snimanja filma, Narodni muzej Užice priređuje izložbu Kako se snimao film „Užička republika“, koja kroz objektiv fotografa i novinara Milana Simića svedoči o nastanku jednog od najznačajnijih ostvarenja jugoslovenske ratne kinematografije.
Korišćena fotografija u tekstu preuzeta sa www.nmuzice.org.rs
Naslovna fotografija—www.uzickarepublikapress.rs
