Skrining na depresiju
Svetski dan mentalnog zdravlja obeležen je 10. oktobra pod sloganom “Mentalno zdravlje je univerzalno ljudsko pravo”. Prema podacima Svetske zdravstvene organizacije u prošloj godini zabeleženo je da 25 odsto populacije ima neki mentalni poremećaj. O ovoj temi razgovarali smo sa doktorkom Mirjanom Spasojević iz Doma zdravlja u Čajetini.
Rezultati ispitivanja na uzorku od 1.000 građana i građanki Srbije pokazali su da se oko trećine stanovništva Srbije može smatrati psihički ugroženim. Prisutne simptome depresije ima 15,6 odsto stanovništva, anksioznosti 7,2 odsto, dok je 1,6 odsto stanovništva u visokom riziku od suicida.
” Kako na globalnom nivou, tako i kod nas, mentalna patologija je zastupljena i kod mlađeg uzrasta i kod adolescenata, radno sposobnog stanovništva, ali i stanovništva starijeg od 60 godina. Na globalnom nivou činjenice govore da jedna od sedam osoba starosti od 10 do 15 godina ima neki mentalni problem, u mlađem izrastu često su to depresija, anksioznost, ali i poremećaj ponašanja. Na depresiju utiču i loše radno okruženje, stres, opterećenost poslom kao i gubitak posla. Na četvrtom mestu po uzroku smrtnosti mladih, starosti od 15 do 20 godina, jeste samoubistvo. Kod stanovništva starijeg od 60 godina to su neki oblici depresije i neurološki poremećaji”, kaže Dr Mirjana Spasojević iz Doma zdravlja Čajetina.
Obeležavanje Svetskog dana zdravlja ujedno je promocija zdravlja koja podrazumeva edukativne aktivnosti, odnosno rad sa stanovništvom svih uzrastnih grupa i podizanje svesti o značaju shvatanja problema sa mentalnim zdravljem. Zbog predubeđenja u vezi traženja stručne pomoći za psihičke probleme koji nam se čine nerešivi, problemi sa mentalnim zdravljem često ostaju neotkriveni na vreme i samim tim nelečeni.
“Kod nas, u Domu zdravlja Čajetina, radi se skrining na depresiju licima starim preko 18 godina oba pola, i radi se jednom godišnje. Zašto ovaj skrining? Zato što depresija predstavlja jedan od najvećih zdravstvenih problema od javnog značaja , često ostaje neprepoznata i nelečena i negde u 10-15% prelazi u suicid. U radu sa našim pacijentima u Domu zdravlja Čajetina postavlja se upitnik koji podrazumeva devet pitanja gde se stepenuje depresija kroz minimalnu, blagu, umerenu, tešku i izraženu depresiju”, objašnjava dr Spasojević.
Neka od pitanja na skrining testu su: koliko je često zastupljeno negativno razmišljanje, suicidne misli, osećaj beznađa, i teškoće sa koncentracijom. Lekari čajetinskog doma zdravlja sa svojim pacijentima rade jednom godišnje Skrining na depresiju, a rezultati, što se tiče opšteg stanja stanovništva , su za sada zadovoljavajući. Za pacijente kod kojih se otkrije blaži oblik depresije slede razgovori i podrška, a oni sa težim oblikom upućuju se na odlazak kod stručnjaka i psihoterapije.
Fotografija u tekstu preuzeta sa www.zlatiborpress.rs
